Kwasy tłuszczowe w mleku matki pełnią wiele ważnych funkcji, dzięki którym dziecko może prawidłowo się rozwijać i wzrastać, ale też zapewniają korzyści odpornościowe ponieważ mają właściwości przeciw patogenom: bakteriom czy wirusom. Kwasy z mleka matki charakteryzują się dużą biodostępnością dla dziecka. Działają stymulująco na rozwój układu pokarmowego dziecka oraz są źródłem energii.
Kwasy tłuszczowe nasycone
- kwas kaprynowy – wykazuje działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe, sprzyja wchłanianiu tłuszczu. Syntetyzowany w gruczole piersiowym
- kwas laurynowy – wykazuje działanie bakteriobójcze przeciw takim patogenom jak Clostridium, Salmonella, i Listeria. Podejrzewa się, że może działać przeciwpróchniczo. Syntetyzowany w gruczole piersiowym.
- kwas mirystynowy – jest niezbędny do przemian białkowych i regulacji działań komórek, jest częścią MFGM
- kwas palmitynowy – wspiera wchłanianie tłuszczu i wapnia. jego ilość wzrasta w trakcie infekcji. Stanowi 25% wszystkich kwasów tłuszczowych w mleku
- kwas stearynowy
- kwas behenowy
Kwasy tłuszczowe nienasycone
- jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA)
- omega 9
- kwas oleinowy – może mieć działanie wspierające układ immunologiczny. Jest go najwięcej w mleku ze wszystkich MUFA
- kwas nerwonowy – ma istotną rolę w rozwoju istoty białej mózgu
- kwas erukowy
- omega 9
- wielonienasycone kwasy tłuszczowe (PUFA)
- kwas palmitooleinowy
- kwas wakcenowy
- omega 3
- kwas alfa-linolenowy (ALA) – prekursor DHA, musi być pozyskiwany z diety matki
- kwas eikozapentaenowy (EPA) – LCPUFA – niezbędny dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego, wzrastania i dla rozwoju poznawczego. Konieczny do prawidłowego rozwoju siatkówki. Element budujący neurotransmitery. Prekursor prostaglandyn. Bierze udział w modulowaniu funkcji immunologicznych organizmu.
- kwas dokozaheksaenowy (DHA) – LCPUFA – niezbędny dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego, wzrastania i dla rozwoju poznawczego. Konieczny do prawidłowego rozwoju siatkówki. Element budujący neurotransmitery. Niezbędny do prawidłowej mielinizacji neuronów. Niezbędny dla prawidłowego działania błon komórkowych komórek gleju. Bierze udział w procesach przeciwzapalnych.
- omega 6
- kwas linolowy (LA) – bierze udział w gospodarce lipidowej organizmu, musi być dostarczany przez dietę do organizmu
- kwas arachidonowy (AA) – LCPUFA – powstają z niego substancje odpowiadające za krzepnięcie, wpływa na proces widzenia i sygnalizację w komórkach. Ma znaczenie w funkcjonowaniu układu rozrodczego. Niezbędny do prawidłowej mielinizacji neuronów
Bibliografia:
1.Seki D, Errerd T, Hall LJ. The role of human milk fats in shaping neonatal development and the early life gut microbiota. Microbiome Res Rep 2023;2(1):8; doi: 10.20517/mrr.2023.09.
2.Şahin ÖN, Briana DD, Di Renzo GC, (eds). Breastfeeding and Metabolic Programming. Springer International Publishing: Cham; 2023.; doi: 10.1007/978-3-031-33278-4.
3.Simon Sarkadi L, Zhang M, Muránszky G, et al. Fatty Acid Composition of Milk from Mothers with Normal Weight, Obesity, or Gestational Diabetes. Life (Basel) 2022;12(7):1093; doi: 10.3390/life12071093.
4.Maheshwari A. Fats in Human Milk: 2022 Updates on Chemical Composition. Newborn 2022;1(4):384–396; doi: 10.5005/jp-journals-11002-0050.
5.Lawrence RA, Lawrence RM, Noble L, et al., (eds). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. Ninth edition. Elsevier: Philadelphia, PA; 2022.
6.Giuffrida F, Fleith M, Goyer A, et al. Human milk fatty acid composition and its association with maternal blood and adipose tissue fatty acid content in a cohort of women from Europe. Eur J Nutr 2022;61(4):2167–2182; doi: 10.1007/s00394-021-02788-6.
7.Criswell RL, Iszatt N, Demmelmair H, et al. Predictors of Human Milk Fatty Acids and Associations with Infant Growth in a Norwegian Birth Cohort. Nutrients 2022;14(18):3858; doi: 10.3390/nu14183858.
8.McManaman JL, Martin Carli JF, Monks J. Human Milk Lipids: An Overview. In: Human Milk Elsevier; 2021; pp. 91–102; doi: 10.1016/B978-0-12-815350-5.00004-8.
9.Ramiro-Cortijo D, Singh P, Liu Y, et al. Breast Milk Lipids and Fatty Acids in Regulating Neonatal Intestinal Development and Protecting against Intestinal Injury. Nutrients 2020;12(2):534; doi: 10.3390/nu12020534.
10.Kim SY, Yi DY. Components of human breast milk: from macronutrient to microbiome and microRNA. Clin Exp Pediatr 2020;63(8):301–309; doi: 10.3345/cep.2020.00059.
11.Yu J, Yuan T, Zhang X, et al. Quantification of Nervonic Acid in Human Milk in the First 30 Days of Lactation: Influence of Lactation Stages and Comparison with Infant Formulae. Nutrients 2019;11(8):1892; doi: 10.3390/nu11081892.
12.Siziba LP, Lorenz L, Stahl B, et al. Changes in Human Milk Fatty Acid Composition during Lactation: The Ulm SPATZ Health Study. Nutrients 2019;11(12):2842; doi: 10.3390/nu11122842.
13.Hahn-Holbrook J, Fish A, Glynn LM. Human Milk Omega-3 Fatty Acid Composition Is Associated with Infant Temperament. Nutrients 2019;11(12):2964; doi: 10.3390/nu11122964.
14.Bzikowska-Jura A, Czerwonogrodzka-Senczyna A, Jasińska-Melon E, et al. The Concentration of Omega-3 Fatty Acids in Human Milk Is Related to Their Habitual but Not Current Intake. Nutrients 2019;11(7):1585; doi: 10.3390/nu11071585.
15.Kakulas F, Geddes D. 7 Human Milk: Bioactive Components and Their Effects on the Infant and Beyond. In: Breastfeeding and Breast Milk – from Biochemistry to Impact, (Ed, Family Larson- Rosenquist Foundation) Georg Thieme Verlag KG PubPub; 2018; doi: 10.21428/3d48c34a.de115c2a.
16.Familie Larsson-Rosenquist Stiftung, (ed). Breastfeeding and Breast Milk – From Biochemistry to Impact: A Multidisciplinary Introduction. 1. Auflage. Georg Thieme Verlag: Stuttgart New York; 2018.
17.Gardner AS, Rahman IA, Lai CT, et al. Changes in Fatty Acid Composition of Human Milk in Response to Cold-Like Symptoms in the Lactating Mother and Infant. Nutrients 2017;9(9):1034; doi: 10.3390/nu9091034.
18.Sharma D, Hanson LÅ, Korotkova M, et al. Human Milk. In: Mucosal Immunology Elsevier; 2015; pp. 2307–2341; doi: 10.1016/B978-0-12-415847-4.00117-8.
19.Akmar Zuraini Daud, Norhaizan Mohd-Esa, Azrina Azlan, et al. The Trans Fatty Acid Content in Human Milk and its Association with Maternal Diet among Lactating Mothers in Malaysia. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition 2013;22(3); doi: 10.6133/apjcn.2013.22.3.09.
20.German JB, Dillard CJ. Saturated Fats: A Perspective from Lactation and Milk Composition. Lipids 2010;45(10):915–923; doi: 10.1007/s11745-010-3445-9.
21.Anonymous. Breast Milk Lipids and Fatty Acids in Regulating Neonatal Intestinal Development and Protecting against Intestinal Injury – PMC. n.d. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7071444/ [Last accessed: 9/9/2024].